ΑΙΘΟΥΣΑ των ΧΑΡΤΩΝ: Παλαιογεωγραφική εξέλιξη του Αιγαίου

28-23 ΕΚΑΤ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ

Από το Αρχιπέλαγος,μια σύντομη διαδρομή με την παλαιογεωγραφική εξέλιξη του Αιγαίου

Από το πρώιμο Ολόκαινο έως το σήμερα

Ταξίδι στα τελευταία 10.000 χρόνια

Απο την Αιγηίδα ...στο Αιγαίο πέλαγος

Ταξίδι εκατομμυρίων χρόνων

Η Αιγηίδα ήταν το τμήμα της επιφάνειας της γης που περιλάμβανε ολόκληρη τη σημερινή Ελλάδα μαζί με το Αιγαίο πέλαγος και τη δυτική Μ. Ασία. Στις αρχές της Μειοκαίνου περιόδου και στο τέλος της Ολιγοκαίνου δηλαδή πριν
από 30 εκ.χρόνια η Αιγηίδα αναδύθηκε από την Τηθύ θάλασσα. Το Ιόνιο και το Αιγαίο ήσαν πεδιάδες που τις διέρρεαν ο Αδρίας ποταμός ο οποίος κατερχόταν από τις Άλπεις και ο Αιγαίος που κατέβαινε από τη λίμνη την οποία αποτελούσε τότε ο Εύξεινος. Ανατολικώς της Εύβοιας υπήρχε λίμνη, ενώ λίμνη ήταν και η Θεσσαλία. Στην Αιγηίδα παρουσιάσθηκαν και οι πρώτοι Έλληνες. Τότε, την εποχή του Μειόκαινου, το κλίμα ήταν πολύ πιο θερμό από το σημερινό και την επιφάνεια της Αιγηίδος κάλυπταν εκτεταμένα δάση και σαβάνες που τις διέκοπταν εκτεταμένες λίμνες με γλυκό νερό. Η βλάστηση περιλάμβανε κυρίως ανθοφόρα και κωνοφόρα φυτά, όπως οι κυπαρισσίδες, οι γιγαντιαίες σεκόιες, οι κουνιχάμιες, οι πευκίδες, αλλά και βαλανιδιές, καρυδιές, δαφνίδες, κανελόδενδρα, λεύκες, και πολλά άλλα είδη. Δεν έλειπαν ακόμη τα φοινικόδενδρα, καθώς και πολλά άλλα φυτά της οικογένειας των φοινικίδων. Στο χερσαίο αυτό χώρο έζησαν κατά καιρούς πάρα πολλά είδη ζώων, προβοσκιδωτών, όπως ελέφαντες και δεινοθήρια, σαρκοφάγα, αντιλόπες, γαζέλες, μικρόσωμα ελάφια, καμηλοπαρδάλεις, ιπποπόταμοι, ρινόκεροι, ιππάρια, τρωκτικά, πουλιά και ερπετά. Πριν από 2,5 εκ.χρόνια η Αιγηίδα κομματιάστηκε και ύστερα από πολλές καταβυθίσεις σχηματίστηκε το Αιγαίο πέλαγος.

Από την Πανγαία στην Αιγηίδα

Ταξίδι 200 εκατομμυρίων χρόνων

Η υπερήπειρος της Πανγαίας δέσποζε, ως επί το πλείστον από τον Τριαδικό(250-210 εκ.χρόνια), και αυτό το γεγονός επέτρεπε στα ζώα του πλανήτης μας να μεταναστεύσουν από το Νότιο Πόλο στο Βόρειο Πόλο. Η ζωή άρχισε να επαναδραστηριοποιείται μετά τη μεγάλη εξαφάνιση του Περμο-Τριαδικού(290-210 εκ.χρόνια) και πανίδα θερμού νερού αρχίζει να αναπτύσσεται στην μεγάλη θάλασσα της Τηθύος.

Από την πρώιμο Ιουρασικό(210 εκ.χρόνια) η Τηθύς θάλασσα χώριζε τις βόρειες ηπείρους από την Γκοντβάνα. Αν και η Πανγαία ήταν ενιαία, τα πρώτα σπασίματα της υπερηπείρου άρχισαν να παρουσιάζονται. Η Πανγαία άρχισε να διαλύεται κατά το Μέσο Ιουρασικό(180-160 εκ.χρόνια) αφού προηγουμένως είχε ανοίξει ο κεντρικός Ατλαντικός ωκεανός, ενώ στην αρχή ήταν ένας στενός ωκεανός, που χώριζε την Αφρική από την ανατολική Βόρεια Αμερική.
Η ανατολική Γκοντβάνα είχε αρχίσει να διαχωρίζεται από την δυτική Γκοντβάνα. Κατά τη διάρκεια του Κρητιδικού(140-65 εκ.χρόνια) ο νότιος Ατλαντικός ωκεανός άνοιγε. Η Ινδία χώρισε από τη Μαδαγασκάρη και κινήθηκε στο βορρά σε μια πορεία σύγκρουσης με την Ευρασία.
Η Βόρεια Αμερική ακόμη συνδεόταν σε κάποια σημεία με την Ευρώπη, ενώ η Αυστραλία ήταν ακόμη ενωμένη με την Ανταρκτική. Πριν από 65 εκ. χρόνια ένας αστεροειδής δημιουργεί τον κρατήρα Chicxulub στο Μεξικό. Ο αντίκτυπος αυτού του γεγονότος προκάλεσε τις παγκόσμιες μεταβολές του κλίματος που σκότωσε τους δεινόσαυρους και πολλές άλλες μορφές ζωής.
Από την Ύστερη Κρητιδική οι ωκεανοί συνέχισαν να διευρύνονται ακόμα περισσότερο, ενώ η Ινδία πλησίασε το νότιο περιθώριο της Ασίας. Πριν από 50 - 55 εκ. χρόνια, η Ινδία άρχισε να συγκρούεται με την Ασία και να σχηματίζει το θιβετιανό οροπέδιο και τα Ιμαλάια. Η Αυστραλία, η οποία ήταν ενωμένη με την Ανταρκτική, άρχισε να κινείται ταχύτατα προς βορρά. Είκοσι(20) εκατομμύρια χρόνια πριν, η Ανταρκτική καλύπτεται από πάγο και οι βόρειοι ήπειροι ψύχονται.
Η περιοχή μας όπως και ο ευρύτερος κόσμος εμφανίζει σε γενικές γραμμές το σημερινό «καλούπι» του, αλλά τότε το νησί της Κω και τα νησιά του Αιγαίου ακόμη δεν είχαν διαμορφωθεί. Τότε πια, μετά από τόσες περιπέτειες, επικρατούσε η ενιαία ξηρά